Przebieg Powstania cz.2
"Niepowodzenia powstańcze."

Po zdobyciu Starówki 2 września niemieckie wojska przypuszczają generalny szturm na Powiśle, opanowując je 6 września. Powstańcy wiążą nadzieję z sowiecką ofensywą na Pradze. 10 września wojska I Frontu Białoruskiego rozpoczynają operację praską, by wyprzeć Niemców z przedmościa. W składzie 47. Armii walczą jednostki 1. Armii Wojska Polskiego pod dowództwem gen. dyw. Zygmunta Berlinga. 13 września oddziały sowieckie wkraczają na przedmieścia Pragi. Niemcy wycofują się na lewy brzeg Wisły i wysadzają stołeczne mosty. 14 września kończy się operacja praska; zdarzają sie jeszcze pojedyncze potyczki, które prowadzą do ostatecznego oczyszczenia terenu. W tej sytuacji dowództwo niemieckie koncetruje się na organizowaniu frontu na lewym brzegu Wisły. Wszystkie siły niemieckie w rejonie Warszawy wspierają korpus gen. von dem Bacha.

Oddziały 1. Armii Wojska Polskiego forsują Wisłę, by wesprzeć Powstańców. Nocą z 15 na 16 września z Saskiej Kępy na Solec przeprawia się pierwsza grupa żołnierzy z 9. pułku piechoty 3. dywizji. Przez następne dni kolejne grupy żołnierzy lądują na lewym brzegu rzeki, na Czerniakowie, Powiślu Północ, Żoliborzu. 17 września, na wysokości Marymontu, przerzucona zostaje z Pelcowizny przez Wisłę pierwsza grupa żołnierzyz 6. pułku piechoty. 19 września na Powiśle przeprawiają się żołnierze 8. pułku 3. dywizji, opanowując Wybrzeże Kościuszkowskie w rejonie mostu średnicowego i rozpoczynając natarcie. Silne przeciwnatarcie niemieckie decyduje o niepowodzeniu desantu. 21 września niemiecki szturm likwiduje desant oddziałów 6. pułku piechoty na Kepie Potockiej. 23 września pada Przyczółek Czerniakowski. Z chwilą odcięcia Powstańców od brzegu Wisły i udaremnienia forsowania rzeki przez 1. Armię Wojska Polskiego, nieprzyjaciel zacieśnia pierścień wokół trzech walczących jeszcze ośrodków powstańczego oporu: Żoliborza, Śródmieścia i Mokotowa.

Wśród Powstańców i ludności cywilnej panuje głód, w braku skutecznej pomocy rośnie przygnębienie i poczucie beznadziei. Powstańcy mogą liczyć tylko na własne siły. Osamotnienia w powstańczej walce nie zmieniają zrzuty lotnicze. Duża odległość z baz we Włoszech oraz brak zgody Stalina na udostępnienie sowieckich lotnisk ograniczają aliancką pomoc lotniczą.Wyprawa amerykańskich bombowców B-17 dochodzi do skutku tak późno (18 września), że nie ma yo już wpływu na przebieg Powstania. Zrzuty sowieckie, rozpoczęte dopiero 13 września, dokonywane są bez spadochronów, w zwiazku z czym duża część broni i amunicji ulega uszkodzeniu.

Walcząca resztkami sił stolica Polski próżno czeka na generalny szturm wojsk sowieckich. Spodziewany 'sojusznik' przyjmuje postawę widza. Sytuacja taka sprzyja wojskom niemieckim w przygotowaniach do ostatecznej rozprawy z Powstaniem. Obszar broniony przez Powstańców kurczy się z każdym dniem. Niemcy kolejno opanowują ostatnie ośrodki powstańczego oporu. Z 26 na 27 września rozpoczyna się dramatyczna ewakuacja oddziałów powstańczych z Mokotowa. Kapituluje on 27 września. 29 września w bitwie pod Jaktorowem zostaje rozbita Grupa 'Kampinos'. Dzień później kapituluje Żoliborz. Sytuacja powstańczej Warszawy jest katastrofalna. Komenda Główna AK podejmuje pertraktacje ze stroną niemiecką w sprawie kapitulacji miasta. 2 października zostaje podpisana umowa kapitulacyjna.

Źródło: Materiały z Muzeum Powstania Warszawskiego